آبخوان سرامیکی زراعی_باغی

آبخوان سرامیکی زراعی-باغی

کشاورزی درشرایط کنونی یکی از مهمترین و اساسی ترین مسائل کشور است که متاسفانه مورد غفلت واقع شده
کشاورزی بر اقتصاد، اشتغال، منابع زیرزمینی، محیط زیست، سلامت جامعه و موارد مهم بسیاری اثرگذار است.

استفاده از روش های علمی و کارآمد درکشاورزی ، خصوصا درشرایط کنونی باتوجه به کاهش منابع آبی ، واردات محصولات ناسالم کشاورزی و همچنین لزوم ایجاد اشتغال پایدار در راستای عمل به اقتصاد مقاومتی ، بسیار حائز اهمیت است.

درکشاورزی پایدار و علمی پارامترها و عوامل تاثیرگزار زیادی را باید مورد توجه و بررسی قرارداد؛ میتوان گفت مهمترین این عوامل تاثیرگذار، آب و روش آبیاری است که بر عمده عوامل دیگر تاثیر مستقیم و غیرمستقیم دارد. روش آبیاری علاوه بر میزان مصرف آب، برساختمان خاک ، اکولوژی و فعالیت ارگانیزم های خاکزی، تغذیه و رشد گیاه، کیفیت محصول و جذب عناصر توسط گیاه ، هزینه و عوامل اقتصادی و بسیاری موارد دیگر موثر است.

امروزه چندین روش آبیاری وجود دارد شامل بارانی، قطره ای، نوارتیپ، آبیاری سطحی (ثقلی و غرقابی) ، زیرسطحی قطره ای ، زیرسطحی تراوایی و …

می توان به جرأت گفت درمیان تمامی این روش ها به اذعان تمامی کارشناسان و صاحب نظران علم کشاورزی، بدون شک در اقلیم و آب و هوای ایران ، بهترین و علمی ترین روش آبیاری، ” آبیاری زیرسطحی تراوایی” است؛ البته در رابطه با نوع سیستم آبیاری تراوایی(شامل چندنوع سیستم ازجمله لوله های تراوا سفال ،سرامیک می باشد) و هزینه و کارآیی آنها مباحثی وجود دارد که کارشناسان طی چندین سال به آن پرداخته و جنبه های مختلف شامل هزینه و عملکرد سیستم و مسائل بسیار دیگری را مورد بررسی قرار داده اند. دراین میان سیستم “” آبیاری زیرسطحی تراوایی با آبخوان سرامیکی”” کارآمدترین و علمی ترین گزینه در میان همه روش ها در اکثر شرایط و محصولات خصوصا باغی و گلخانه ای و همچنین زراعی می باشد.

در اینجا یادآوری این نکته بسیار مهم است که سیستم آبیاری زیرسطحی سرامیکی با آبیاری کوزه ای و حتی سفالی بسیار متفاوت است و قطعات دارای ساختار منحصر به فرد با تراوایی مشخص تحت فشار و سیستم تعریف شده می باشد.

به طورکلی کارآیی و بهره وری آب در سیستم زیرسطحی سرامیکی در مقایسه با آبیاری نوارتیپ و قطره ای با توجه به کاهش بیش از ۴۰ درصدی مصرف آب و افزایش عملکرد حدود 1/5 برابری محصول ، بیش از ۲/۵ برابر روش قطره ای و نوارتیپ و حدود 10 برابر بیشتر از روش غرقابی است!
این به معنای ایجاد تحولی بزرگ در کشاورزی است

ویژگی های آبخوان سرامیکی زراعی-باغی

1. کاهش حداقل ۴۰ درصدی مصرف آب در مقایسه با آبیاری قطره ای و نوار تیپ درواقع حداقل مصرف آب به دلیل حذف تبخیر از سطح و تلفات ناشی از نفوذ عمقی آب
2. بیشترین عملکرد درمقایسه با سایر روش ها به علت ایجاد محیط و رطوبت مطلوب درخاک برای جذب حداکثری عناصر غذایی و تغذیه گیاه
* ازمجموع عوامل 1و 2 می توان فهمید که کارآیی یا بهره وری آب در این سیستم بیش از ۲/۵ برابر نسبت به قطره ای و نوار تیپ و حدود ۵ برابر بیشتر از روش غرقابی است به شکلی که با خرید آب به صورت تانکری و انتقال آن به دورافتاده ترین نقاط، می تواند کشاورزی اقتصادی باشد.
3. امکان تولید محصول سالم و باکیفیت یکی از مهمترین و برجسته ترین ویژگی های این سیستم است به گونه ای که در اکثر محصولات کشاورزی ، تولید محصول ارگانیک درمقایسه با محصولات ناسالم تولیدی در روش های مرسوم دیگر ، نه تنها کاهش نداشته بلکه بیشتر و اقتصادی تر است دلیل این امر ایجاد رطوبت دائمی و مناسب در خاک برای جذب حداکثری عناصر غذایی است همچنین عدم فشردگی خاک باعث رشد تصاعدی میکروارگانیزم های ( ریزجاندارها) مفید خاک و تهویه ی مناسب و بالا رفتن مواد آلی خاک می شود که نتیجه ی آن آزادسازی عناصر غذایی خاک و کاهش مصرف کود و افزایش کمی و کیفی محصول خواهد بود.
4. حذف تدریجی علف های هرز در باغات به دلیل خشک بودن سطح خاک
5. امکان تولید محصول با آبهای نیمه شور و حتی شور به صورت اقتصادی تر در مقایسه با روش های مرسوم به شکلی که حتی با آب دریا می توان برخی گونه های خاص را با عملکرد اقتصادی تولید نمود.
6. خاصیت خودتنظیمی سیستم؛ به این معنا که هرچه خاک خشکتر باشد سرامیک ها با سرعت بیشتری آب را به خاک منتقل می کنند البته این به معنای خودتنظیمی کامل بودن سیستم نیست و رعایت دور آبیاری ضروری است.
پیشنهاد ما استفاده از سیستم های الکترونیکی هوشمند برای مدیریت هرچه دقیقتر و آسانتر آبیاری سرامیکی است.
7. کاهش مصرف بیش از ۹۰ درصدی انرژی به دلیل نیاز به فشار کم معادل 0/2 تا 0/4 بار که 10 برابر کمتر از دیگر سیستم های تحت فشار می باشد و همچنین کاهش میزان برداشت آب.
8. کاهش هزینه های کشت و عملیات یدی به دلایلی ازجمله عدم نیاز به شخم زدن و کاهش و حذف بسیاری از سموم و کودهای شیمیایی و … و همچنین عمر طولانی قطعات و عدم نیاز به تعویض یا جابجایی قطعات استاندارد تا بیش از ۱۰ سال عمر مفید دارند
9. اقتصادی بودن در سطوح بسیار کوچک و بسیار بزرگ
10. قابلیت استفاده به صورت اقتصادی برای تمامی محصولات شامل محصولات باغی، گلخانه ای و زراعی( حتی برای کشت برنج)

محصول آبخوان های زراعی_باغی فعلا موجود نمیباشد

به طور خلاصه ویژگی های برجسته این سیستم شامل سه جنبه ی مهم می باشد

شبهات مربوط به سیستم آبیاری سرامیکی:

در رابطه با سیستم سرامیکی سوالات و شبهاتی مطرح می شود که همگی آنها جواب های علمی و دقیق دارند

در اینجا به چندمورد اشاره می شود

1. امکان گرفتگی قطعات توسط املاح موجود در آب

آبخوان سرامیکی دارای آبدهی اولیه ی بالایی است ( حداکثر آبدهی اولیه بیش از ۱۰ برابر بیشتر از نیاز آبی گیاه است) و ساختار آبخوان خاص و منحصربفرد می باشند که در شرایط معمول قادر به عبور حجم آب به میزان بیش از ۷هزار لیتر از خود در طول زمان عمر مفید خود می باشد تا به مرحله ای برسد که دیگر قادر به تامیین نیاز آبی گیاه نباشد این میزان بیش از ۱۰ برابر بیشتر از آبخوان سفالی معمولی است

در طراحی سیستم تعداد آبخوان ها با توجه به میزان قابلیت عبور آب مفید از آبخوان و نیاز آبی گیاه ، به گونه ای درنظر گرفته و محاسبه می شود که بیش از ۱۰ سال قادر به تامین نیاز آبی گیاه باشد

2. چسبیدن ریشه به آبخوان و جلوگیری از تراوش یا نفوذ ریشه به درون قطعه !!!!!

کوچکترین ریشه ها از بزرگترین منافذ آبخوان بزرگتر بوده و عملا امکان نفوذ ریشه به قطعه وجود ندارد

زمانی که آبدهی آبخوان به اندازه کافی و شعاع رطوبتی مناسب باشد ریشه در پیاز رطوبتی پخش می شود و به قطعه نزدیک نمی شود علت چسبیدن ریشه به آبخوان تشنگی گیاه و کاهش شدید آبدهی قطعات است حتی در چنین حالتی نیز چسبیدن ریشه به آبخوان به هیچ وجه باعث جلوگیری و یا حتی کاهش آبدهی نخواهد شد

3. عدم تامین رطوبت به میزان کافی و در شعاع مورد نیاز

درصورتی که تعداد آبخوان لازم برای گیاه مورد استفاده قرار بگیرد و قطعه آبدهی مناسب داشته باشد قطر رطوبتی تا بعضا بیش از ۲ متر خواهد رسید البته شعاع رطوبتی موثر معمولا کمتر از یک متر است که برای گیاه بسیار مناسب می باشد
همانگونه که قبلا اشاره شد تعداد قطعات در طراحی سیستم به گونه ای در نظر گرفته می شود که بیش از ۱۰ سال قادر به تامین نیاز آبی گیاه باشند.

4. هزینه ی بالا و اقتصادی نبودن !!

هزینه ی این سیستم در باغات حدود ۳۰ درصد بیشتر از سیستم قطره ای است و با توجه به کاهش مصرف و افزایش عملکرد و کاهش هزینه های جاری به طور معمول همان سال اول همان ۳۰ درصد هزینه ی بیشتر و حتی چندبرابر بیشتر از آن جبران می شود

همانگونه که این سیستم برای سطوح خیلی کوچک اقتصادی است برای سطوح خیلی بزرگ هم به همان میزان اقتصادی است

این سیستم برای باغات ، گلخانه و فضای سبز بسیار بسیار اقتصادی است اما برای زراعات با توجه به هزینه ی اولیه ی بالا در برخی موارد اقتصادی است

5. ایجاد محدودیت برای ادوات ازجمله گاوآهن و امکان شکستن آبخوان ها !

آبخوان ها معمولا در عمق ۳۰ سانت زیر سطح کارگزاری می شود و به دلیل عدم فشردگی خاک با این روش آبیاری نیاز به شخم عمیق نیست و صرفا با خاکورزی سطحی تا عمق کمتر از ۳۰ سانت تمامی مراحل لازم جهت کاشت و داشت و برداشت صورت می گیرد

از آنجایی که شکل قطعات استوانه ای شکل است و دارای استحکام بالایی است و در عمق خاک قرار دارد فشار وارده ادوات بر خاک تاثیر چندانی بر قطعات نخواهد داشت